1. Giới thiệu ngắn
PPSGF40 (PPS + 40% glass fiber) là loại nhựa kỹ thuật chịu nhiệt, cứng và giòn hơn nhựa không gia cố do có sợi thủy tinh. Tuy nhiên PPS có độ năng bề mặt thấp và tính kháng hóa chất cao, nên việc sơn lên lõi nhựa PPSGF40 đòi hỏi chuẩn bị bề mặt và chọn hệ sơn phù hợp để đạt độ bám dính và độ bền mong muốn.
2. Vấn đề thường gặp khi sơn PPSGF40
- Độ bám dính kém do năng bề mặt thấp.
- Hiện tượng bong tróc hoặc rỗ sau vài chu kỳ môi trường (nhiệt ẩm, hoá chất).
- Sợi thủy tinh có thể lộ ra nếu mài quá mạnh.
- Nhiệt độ thi công và nung chín (bake) có ảnh hưởng lớn đến kết quả.
3. Nguyên tắc chung trước khi sơn
- Xác định yêu cầu cuối cùng: ngoại quan, chịu nhiệt, chống hóa chất, điện môi, hoặc cơ khí.
- Chuẩn bị bề mặt sạch, khô, không dầu mỡ.
- Tăng năng bề mặt bằng cơ khí (mài mịn, chà nhám), hoặc xử lý bề mặt hóa lý (plasma, corona, flame, hoặc primer chuyên dụng).
- Thử nghiệm trên mẫu nhỏ trước khi sản xuất hàng loạt (cross-hatch, pull-off).
4. Quy trình đề xuất (step-by-step)
A. Vệ sinh
- Dùng dung môi bay hơi nhanh (isopropyl alcohol hoặc n-hexane thay thế thích hợp) để tẩy dầu mỡ, bụi.
- Lau bằng khăn không xơ, để khô hoàn toàn.
B. Xử lý cơ học
- Chà nhẹ bằng giấy nhám P320–P600 tùy yêu cầu bóng/matte; mục tiêu tạo nhám vi mô, không làm lộ sợi thủy tinh.
- Làm sạch bụi sau khi chà.
C. Xử lý bề mặt chuyên sâu (nên thực hiện nếu cần bám dính cao)
- Flame treatment: nung bề mặt nhanh bằng ngọn lửa kiểm soát để oxy hóa bề mặt -> tăng năng bề mặt.
- Plasma / Corona: hiệu quả cao, nhất quán (thường dùng cho dây chuyền sản xuất).
- Hóa học (primer/chất tẩy tương thích): sử dụng adhesion promoter chuyên dụng cho PPS.
Lưu ý: không dùng phương pháp tẩy mạnh làm suy yếu vật liệu hoặc làm lộ sợi thủy tinh.
D. Sơn lót (Primer)
- Chọn primer gốc epoxy hai thành phần hoặc primer chứa silane / adhesion promoter dành cho nhựa kỹ thuật.
- Sơn lót mỏng, đều; theo chỉ dẫn nhà sản xuất về độ dày và thời gian khô.
E. Sơn phủ (Topcoat)
- Sơn polyurethane hai thành phần (2K PU) hoặc sơn epoxy cho độ bền và kháng hóa chất tốt.
- Nếu yêu cầu chịu nhiệt cao, chọn hệ sơn chịu nhiệt phù hợp.
- Thi công lớp phủ theo độ dày đề xuất; có thể cần nhiều lớp mỏng thay vì một lớp dày.
F. Curing / Nung
- Nhiều hệ 2K yêu cầu thời gian và/hoặc nhiệt để đóng rắn hoàn toàn.
- Kiểm tra giới hạn nhiệt độ của PPSGF40 (tránh nhiệt quá cao làm biến dạng). Nếu cần nung, dùng nhiệt vừa đủ theo hướng dẫn sơn và kiểm tra mẫu.
G. Kiểm tra
- Cross-hatch (khung chữ thập) test để đánh giá độ bám dính.
- Pull-off test nếu cần đo lực bóc.
- Kiểm tra chịu môi trường (nhiệt, ẩm, hoá chất) theo điều kiện sử dụng thực tế.
5. Lựa chọn hệ sơn (khuyến nghị chung)
- Primer: Epoxy adhesion primer hoặc silane-based primer cho nhựa hiệu suất cao.
- Sơn phủ: 2-component polyurethane hoặc modified epoxy topcoat.
- Tránh sơn gốc nước 1K không chuyên cho nhựa kỹ thuật trừ khi đã thử nghiệm thành công.
6. Vấn đề an toàn và môi trường
- Làm việc trong khu vực thông gió tốt, dùng PPE: găng, kính bảo hộ, khẩu trang phù hợp.
- Xử lý dung môi, thải sơn theo quy định môi trường.
7. Mẹo thực tế & khuyến cáo
- Luôn thử trên mẫu giống vật dụng thực tế (same molding, same surface finish).
- Nếu sản phẩm tiếp xúc cơ khí, tăng cường primer + lớp topcoat dày hơn.
- Tránh mài quá sâu làm lộ sợi thủy tinh — điều này làm bề mặt không đều và ảnh hưởng thẩm mỹ, bám dính.
8. Kiểm tra nhanh (Checklist trước khi sơn)
- Bề mặt sạch, khô, không dầu mỡ
- Đã chà nhám/ xử lý bề mặt phù hợp
- Primer tương thích đã được dùng
- Điều kiện nhiệt độ & độ ẩm trong khoảng cho phép
- Thực hiện test mẫu và kiểm tra adhesion
9. FAQ (Câu hỏi thường gặp)
Q: Có thể sơn trực tiếp lên PPSGF40 không cần primer?
A: Trong nhiều trường hợp đặc thù bề mặt xử lý tốt có thể tạm thời bám, nhưng để đảm bảo độ bền lâu dài, khuyên dùng primer chuyên dụng.
Q: Nên dùng giấy nhám độ hạt bao nhiêu?
A: P320–P600 tùy yêu cầu hoàn thiện; tránh mài quá sâu lộ sợi thủy tinh.
Q: PPSGF40 chịu được nhiệt độ nung sơn bao nhiêu?
A: PPS có điểm làm mềm cao hơn nhiều nhựa thông thường, nhưng hãy kiểm tra dữ liệu vật liệu cụ thể của nhà cung cấp và tuân theo yêu cầu hệ sơn để tránh biến dạng.
10. Kết luận ngắn
Sơn trên lõi nhựa PPSGF40 khả thi nhưng cần chuẩn bị bề mặt kỹ, sử dụng primer chuyên dụng và hệ sơn 2K (epoxy/PU) để đạt độ bám dính và độ bền mong muốn. Luôn thử nghiệm trên mẫu trước khi triển khai sản xuất.